Ksiądz biskup profesor Jan Kopiec urodził się 18 grudnia 1947 roku w Zabrzu w rodzinie robotniczej. Od 1948 roku zamieszkał wraz z rodziną w Bytomiu-Szombierkach, gdzie uczęszczał do szkoły podstawowej. Po jej ukończeniu w 1961 roku pobierał edukację w III Liceum Ogólnokształcącym im. W. Broniewskiego w Bytomiu Bobrku, w którym w 1965 roku uzyskał świadectwo dojrzałości. W tym samym roku wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego Śląska Opolskiego z siedzibą w Nysie. W latach 1966–1968 odbył służbę wojskową w jednostce kleryckiej w Bartoszycach. Po jej zakończeniu powrócił do seminarium. Święcenia kapłańskie otrzymał z rąk pierwszego Biskupa Opolskiego Franciszka Jopa 30 kwietnia 1972 roku w Katedrze Opolskiej. W 1977 roku uzyskał magisterium z teologii na Wydziale Teologicznym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W 1978 roku Biskup Opolski Alfons Nossol skierował go na studia specjalistyczne w Instytucie Historii Kościoła Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w zakresie nauk pomocniczych historii (archiwistyki), które ukończył w 1982 roku uzyskując stopień doktora teologii w zakresie historii Kościoła. Po powrocie do diecezji podjął wykłady z historii Kościoła w Wyższym Seminarium Duchownym Śląska Opolskiego w Nysie. Dodatkowo od 1986 roku prowadził zajęcia z historii Kościoła w Diecezjalnym Instytucie Teologiczno-Pastoralnym w Opolu (Filia Wydziału Teologicznego KUL), a w latach 1985-1993 w Misyjnym Wyższym Seminarium Duchownym Księży Werbistów w Nysie. W latach 1982-1984 pełnił obowiązki prefekta w Wyższym Seminarium Duchownym, a w roku akademickim 1985/86 był wicerektorem tegoż seminarium. W roku akademickim 1984/85 prowadził kwerendę w Archiwum Watykańskim, pogłębiając jednocześnie studia z zakresu archiwistyki kościelnej w Scuola Vaticana di Paleografia, Diplomatica ed Archivistica. W 1986 roku otrzymał nominację na dyrektora Archiwum Diecezjalnego w Opolu. Dnia 5 grudnia 1992 roku został mianowany przez papieża Jana Pawła II biskupem pomocniczym diecezji opolskiej (biskupem tytularnym Cemeriniano). Święcenia biskupie otrzymał 6 stycznia 1993 roku w bazylice watykańskiej z rąk Ojca Świętego – Jana Pawła II. Od chwili utworzenia Uniwersytetu Opolskiego z Wydziałem Teologicznym w 1994 roku został zatrudniony w Katedrze Historii Kościoła i Patrologii na stanowisku adiunkta. W 1998 roku ukończył przewód habilitacyjny na Wydziale Teologicznym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. 7 lipca 2000 roku Rektor Uniwersytetu Opolskiego zamianował go profesorem nadzwyczajnym na Wydziale Teologicznym tegoż Uniwersytetu. 17 listopada 2003 roku Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej nadał mu tytuł profesora nauk teologicznych. Od 1 października 2006 roku pełni obowiązki kierownika Katedry Historii Kościoła i Patrologii. Podsumowaniem dotychczasowych dokonań naukowych była nominacja na stanowisko profesora zwyczajnego w 2008 roku. Dorobek naukowy ks. biskupa obejmuje 15 prac zwartych, 560 artykułów naukowych oraz ponad 260 tekstów popularnonaukowych. Nowemu pasterzowi Kościoła gliwickiego zawdzięczamy pierwszą monografię na temat historii Kościoła w dzisiejszej diecezji gliwickiej, zatytułowaną: „Diecezja gliwicka. Dzieje i współczesność”. Decyzją papieża Benedykta XVI bp Jan Kopiec został mianowany 29 grudnia 2011 roku drugim w historii Biskupem Gliwickim. Uroczysty ingres do katedry w Gliwicach miał miejsce 28 stycznia 2012 roku.